Azken urteotako krisi globalak komunikabideak digitalean ardaztera eraman ditu, baita horri aurre egin ahal izateko negozio eredu berriak asmatzera, narrazio modu berrietan trebatzera eta edukien zabalpen bide berriak jorratzera ere. Bai 2022ko gertaerek, bai 2023ko joera eta aurreikuspenek norabide bera uzten dute agerian: aldaketek ez dute etenik izango. Are, adimen artifiziala etxekotuta aro berri baterantz biratzeko atarian ei gaude. Bizirauteko zein arrakasta eskuratzeko ez da bide bakarra egongo, baina joko zelai geroz eta konplexuago honetan, gakoak identifikatu eta galdera-erantzunak bilatzeko ariketa elkarrekin egitea izango da euskarazko komunikazioaren autopista.
2023ko nazioarteko komunikazio joeren errepasoa egiteko hiru txosten hartu dira ardatz gisa: Digital News Report 2022 (Newman et al., 2022); The kaleidoscope: tracking young people’s relationships with news (Craft & RISJ, 2022); eta Journalism, Media, and Technology Trends and Predictions 2023 (Newman, 2023). Kazetaritzaren etorkizuna aztertzeko helburua duen Reuters Institutuak argitaratu ditu hirurak. Txosten garrantzitsuak dira bizi dugun aroa zedarritzeko, horregatik oinarritu da nazioarteko gertaera esanguratsuen bilduma den artikulu hau horietan. Komunikabideen joko zelaia ulertzeko 11 gako aurkeztuko dira lehenik, gazteek albisteekin zer nolako harremana duten landuko da gero, eta kazetaritzaren etorkizunerako bost ardatz deskribatuko dira azkenik.
KOMUNIKABIDEEN JOKO ZELAIA ULERTZEKO 11 GAKO
Digital News Report 2022 txostenaren hamaikagarren edizioak, sei kontinentetako eta 46 merkatutako datuetan oinarrituta, industriak parez pare dituen erronka nagusiak argitu ditu beste behin. Inkestetan oinarritutako nazioarteko lagina darabilte lanerako Reuters Institutuko azterlanaren egileek (Newman et al., 2022).
Informazio sektorearentzako seinale positiboak agertu ziren 2021eko azterketan —erabilera handiagoa eta konfiantza gehiago—, baina zantzu horiek ez dira 2022ko datu-bilketan mantendu: behera egin du albisteekiko interesak eta audientzia datuak murriztu egin dira herrialde askotan; konfiantza adierazleak ere ez du gora egin. Informazioa jasotzeko eta prozesatzeko nekea zabaltzen ari da bestalde, albisteak saihestea erabakitzen ari direnak gero eta gehiago dira (Tubia, 2022).
Albisteetatik deskonektatzen ari direnak
Honakoa da edozein hedabiderentzat bizi dugun oinarrizko garaiko erronka: inoiz baino online eduki gehiago eskura dituen erabiltzailearekin konektatzea sarean, eta albisteei arreta jartzeak merezi duela konbentzitzea.
Hamarkada bateko datuak bildu ditu txostenak eta argi ikusten da herrialde guztietan etengabeko beherakada dagoela komunikabide tradizionalen irismenean —prentsa, irratia eta telebista—. Aldi berean, online irismena egonkor mantentzen da —edo, kasu onenetan, apur bat handitzen ari da—, baina inola ere ez du hutsunea estaltzen. Komunikabide digitalek eta sare sozialek informazio-eskaintza askoz zabalagoa eskaintzen dute, baina eskaintza hori sarritan gehiegizkoa eta nahasgarria ere izan daiteke.
Albisteekiko interesa behera
Albisteetan «oso» edo «izugarri» interesatuta daudela dioten pertsonen ehunekoa nabarmen murriztu da denboran zehar: 2022ko datuei erreparatuta, albisteekiko interesa txikiagoa da azterketako herrialde gehienetan. Zenbaitetan —Argentinan, Brasilen, Espainian edo Erresuma Batuan—, erorketa horiek pilatzen ari dira aspalditik. AEBetan, aitzitik, eredua apur bat ezberdina da: Trumpen urteetan interes handia mantendu zen eta Joe Biden presidente bihurtu zenetik behera egin du. Beste herrialde batzuetan —Alemania, Suedia, Suitza, Herbehereak edo Finlandia kasu— interes maila egonkorragoa da.
Nazioarteko bilakaera guztiak aintzat hartuta, inkestatuen erdiak baino gutxiagok (% 47) dio albisteetan «oso» edo «izugarri» interesatuta dagoela —2015ean % 67—.
Lotutako bi arazo ditu fenomenoak: alde batetik, sarean aktiboak diren erabiltzaileen gutxiengo batek albisteak baztertu dituela, beharbada haien bizitzarako garrantzitsuak ez direla iritzita; eta, bestetik, askoz talde handiago bati eragiten dion eta albisteak banatzeko moduaren egiturazko aldaketekin —digitalerako trantsizioa edota informazio zikloaren izaera aldaketa— lotu daitekeen albisteekiko interesaren eta kontsumoaren beherakada orokorra.
Albiste jakin batzuk saihestea
Geroz eta jende gehiagok dosifikatzen edo mugatzen du albisteen edo, gutxienez, mota jakin bateko albisteen eraginpean egotea. Jokabide horri «albisteen saihespen selektiboa» deitzen zaio, eta portaera horren areagotzeak lagun dezake azaltzen zergatik ez diren hazi kontsumo-maila orokorrak.
Albisteak batzuetan edo sarritan saihesten dituztela dioen ehunekoa bikoiztu egin da 2017az geroztik herrialde batzuetan —Brasilen eta Erresuma Batuan, esaterako—; eta gora egin du beste merkatu askotan ere.
Erabiltzaile andanak, batez ere gazteenek, albisteak modu zatikatuan kontsumitzen dituzte —sare sozialetan edo mezularitza aplikazioetan partekatutako pildoren bidez—. Koronabirusaren bueltan edo Ukrainako gerrarekin lotuta, hedabide askok haien webgune zein sare sozialetan azalpen-formatuak argitaratzeko hautua egin dute (explainers deiturikoak); eta, datuen argitara, komunikabideek bide horretan sakondu beharko lukete.
Konfiantza-maila jaitsi egin da
Aurten, konfiantza-maila orokor baxuagoa erakusten dute zenbakiek aztertutako 46 herrialdetatik 21etan —zazpik bakarrik erakusten dute goranzko joera—; batez besteko konfiantza-maila ere (% 42) 2021ekoa baino zertxobait baxuagoa da.
Gainera, konfiantza handiagoko herrialdeetan (Finlandian, esaterako) albisteekiko interes handiagoa ere hautematen da, eta saihesteko joera gutxiago. Aitzitik, konfiantza gutxiko tokietan (AEBetan, Frantzian, Erresuma Batuan edota Eslovakian) saihespen selektiboko eta deskonexiorako tasa altuenetakoak dituzte, baita interes geroz eta urriagoa ere.
Aurtengo txostenean azaleratu diren konfiantza-mailaren inguruko aldaketak testuinguruan jartzea komeni da dena den; kasu gehienetan, pandemia baino lehenagoko maila baino altuagoa da oraindik ere adierazlea.
Europa iparraldeko eta mendebaldeko herrialde askotan, baita Kanadan eta Australian ere, albisteekiko konfiantza-maila independentzia maila handia duten hainbat hedabide publikok bultzatzen dute. Komunikabide horiek gai garrantzitsuei buruzko informazio fidagarria bilatzen duten herritarrentzako lehen aukera izan ohi dira. Europa hegoaldeko eta ekialdeko komunikabide publikoekin alderatuta oso marka-pertzepzio desberdina duten erakundeak izan ohi dira, eta ez dute horren ildo editorial alderdikoia izaten. Hala ere, hedabide publiko independenteak gero eta presio handiagoa jasaten ari dira zenbait herrialdetan —finantzaketaren aurkako erasoak, haien inpartzialtasunari buruzko zalantzak eta hedabide digitaletara zein sare sozialetara jotzen duten gazteengana iristeko zailtasunak tarteko—.
Albisteengatik ordaintzea, harpidetzak eta erabiltzaileak erregistratzeko borroka
Azken urteotan, hedabideek ahaleginak areagotu dituzte erabiltzaileek harpidetza, bazkidetza edo dohaintzen bidez sareko edukiaren truke ordain dezaten; horrela, publizitate-sarreren menpekotasuna murrizteko asmoz.
Aurtengo txostenak hazkunde nabarmenak erakusten ditu herrialde aberats gutxi batzuetan, baina beste leku batzuetan hazkundea egonkortzen aritu daitekeen seinaleak daude. Ordaintzeko joera nahikoa hedatuta dagoen 20 herrialdeko multzo batean, herritarren % 17 izan da online albisteen truke ordaindu duena —2021eko datu bera—.
Herrialde guztietan, ordaintzen dutenen gehiengo zabala nagusiek osatzen dute, batez besteko adina 47 urtekoa izanik. Industriarentzat funtsezko arazoa da gazteak ordaintzeko konbentzitzea —30 urtetik beherakoak dira Espainiako eta Frantziako harpideen % 28, adibidez—.
Harpidedunen gehiengoak argitalpen bakarraren truke ordaintzen du, baina AEBetan eta Australian erdiak inguru (% 56 eta % 51, hurrenez hurren) ordaintzen ditu gaur egun hedabide bi edo gehiago —nazio mailako eta tokiko egunkarien arteko konbinazioa eginda sarri—.
Harpidetu ez, baina erregistra zaitez nabigazioarekin jarraitzeko
Harpidetza datuen bilakaeraren inguruko kezkaz harago, komunikabideen industriak beste erronka bat ere bizi du: publizitate diru-sarrerei eustea, hirugarrenen cookie-ak epe laburrean desagertzerakoan. Horri aurre egin nahian, enpresak lehen eskuko datuak biltzen saiatzen ari dira, publizitate-enpresentzako esanguratsua den informazioa eskuratu eta tarifak igotzeko bidea aurkitu nahian. Hori dela eta, hedabideek aldian-aldian helbide elektroniko bat eskatzen dute zenbait eduki edo funtzio osagarritara sartzeko.
Baina nola hartzen ditu publikoak eskaera horiek? Erabiltzaileek haien e-posta edo bestelako datu pertsonalak uzteko duten errezeloa nabari da, batez ere eduki bera beste nonbait eskuragarri baldin badago. Halaber, komunikabide gehienek ez dute jendea erregistratu dadin konbentzitzeko balio-proposamen argirik.
Digital News Report 2022 txosteneko datu orokorren arabera, erabiltzaileen heren batek (% 32) baino ez du uste hedabideek datu pertsonalen erabilera arduratsua egiten dutela —komunikabideak sare sozialen aurretik (% 25) ageri dira hortaz, baina online denden antzeko mailan (% 33)—.
Edonola ere, herrialdearen arabera nabarmen aldatzen da komunikabideekiko konfiantza: adibidez, finlandiarren % 49 prest daude beren datuak komunikabideei uzteko, eta kopuru hori % 18ra jaisten da estatubatuarren artean. Konfiantza orokorraren eta datuak komunikabideei emateko borondatearen arteko lotura argia antzeman da beraz. Konfiantza sortzea ezinbestekoa izango da harpidetza ereduak bultzatu nahi dituzten hedabideentzat ez ezik, etorkizunean audientziekin sakonago konektatzeko asmoa duen edonorentzat.
Albisteetara iristeko bideak
Zer kanal hautatzen ditu jendeak goizetan mugikor bidez albisteetara sartzeko? 2019az geroztik, sare sozialek gainditu dituzte webguneak eta aplikazioak.
Aurten inflexio puntu batera iritsi da sektorea, sare sozialen aldeko lehentasunak (% 28) komunikabideen sarbide zuzena gainditu baitu (% 23).
Nolanahi ere, merkatuko batez bestekoez gaindi, alde handiak daude herrialdeen artean. Hartara, akaso, sarbide zuzeneko tasa altuenak dituzten herrialdeetan albisteak kontsumitzeko harpidetzak bultzatzea errazagoa izan daitekeela pentsa daiteke datuen argitara.
Neurri handi batean, sarbide zuzenaren aldean sare sozialak gailentzen hastea, egun heldutasunera iristen ari den belaunaldi berri baten —social natives— ohiturek eragindako aldaketa da. 24 urtetik behera dituen eta sare sozialekin hazi den belaunaldi gazte hori aurrekoekiko desberdina da, baina ez hori bakarrik: aurrekoak baino ezberdinagoa ere bada, eta lotura askoz ahulagoa erakusten du beste garai batean ohikoak izandako komunikabide markekin.
Sare sozialak hedabideak kontsumitzeko bide
2014az geroztik, 12 herrialdetan egin dute Reuters Institutukoek sare sozialen erabileraren inguruko jarraipena —bakoitzaren erabilera zenbatekoa den behatuz honako bi kasuetan: «edozein helburutarako» eta «albisteetarako».
Facebooken edozein helburutarako erabilera orokorra (% 60) bost puntu jaitsi da 2017ko gailurretik; aldiz, azken urtean hazi diren bakarrak Instagram (% 40), TikTok (% 16) eta Telegram (% 11) dira. Kasu honetan ere, gazteenen jokabidea da aldaketen motore, eta ez ohitura errotuagoak dituen adineko multzoarena.
Albisteen kontsumoari dagokionez, sare sozialen arteko erreferentzia garrantzitsuena izaten jarraitzen du Facebookek —nahiz eta 12 puntu jaitsi den 2016tik hona—. Twitterrek bere erabiltzaile-kopurua berdin mantendu du azken hamarkadan, oszilazio handirik gabe, eta politikari zein kazetarien artean eragin handia izatean jarraitzen du; edonola ere, 2022ko urte amaieran Elon Muskek 44.000 milioi dolar ordainduta sarea erosi ondoren gertatutako erabiltzaile galerak izango du islarik ziurrenik hurrengo txostenean —Insider Intelligence merkatu ikerketa agentziaren arabera, datozen bi urtetan 32 milioi erabiltzaile galduko ditu txori urdinak (Insider Intelligence, 2022)—. Meta enpresaren jabetzakoa den Instagram sarea gero eta gehiago erabiltzen da albisteetarako, eta TikTok iritsi da Snapchat gainditzera —oraindik oinarri baxua duen arren—.
Mendebaldeko herrialdeetatik kanpo, Latinoamerikan eta Afrikan bereziki, sare sozialak albisteetarako erabiltzen dituen ehunekoa askoz handiagoa da.
TikTok agertu da informazio ekosisteman
TikTok sarearen erabilera orokorra esanguratsua, eta azkar hazten ari dena; batez ere Afrikan, Asian, Latinoamerikan eta Europako ekialdean —25 urtetik beherakoen artean nagusiki—.
Ukrainako gerraren eskutik zabaldu da plataforma informazio helburuekin erabiltzeko funtzioa. Entretenimenduzko edukiak nagusi diren sarea ez dela albisteetarako lekurik eraginkorrena uste duenik baden arren, BBC News kateak esaterako kanalak sortu zituen errusieraz eta ingelesez gerrari buruzko desinformazioari aurre egiteko asmoz.
Informazioa bideoz? Ez, testuan nahiago
Internet sortu zenetik, albisteak eskaintzen dituzten webguneetako (eta aplikazioetako) kontsumoa artikuluen irakurketan oinarritu izan da, testuaren nagusitasunean; baina hori aldatzen hasi da sare sozialek eskaintzen duten bideo formatuen eskaintza gero eta handiagoarekin.
Reuters Institutuko azterlanaren egileek 2019an galdetu zieten azkenekoz inkestatuei ea zer zuten nahiago, albisteak irakurri edo bideoan ikusi. Berriz egin diete itauna 2022an eta argazkia ez da askorik aldatu. Gaur gaurkoz, testua nahiago da adin-tarte guztietan oraindik.
Orokorrean, inkestatuek diote nahiago dutela irakurtzea azkarragoa delako (% 50) edo kontrol gehiago ematen dielako (% 34). Aldiz, albisteak bideo bidez sarean ikustea nahiago dutenen arabera, ikus-entzunezkoa modu errazagoa (% 42) eta erakargarriagoa (% 41) da —laurden batek, ordea, bideoa hautatzen dute sare sozialak erabiltzen dituztelako eta horietan agertzen zaizkielako (% 24)—.
Podcast erabilera berriz ere gora
Pandemiak eragindako etena eta gero, podcasten hazkundea berriro hazi da 2022an inkestatutako merkatuen erdian baino gehiagotan. Herrialde horietan, azken hilabetean podcast bat edo gehiago entzun duela baieztatu duen erabiltzaile tasa % 34 izan da (aurreko aldian baino hiru puntu gehiago), eta % 12 albiste podcast baten entzulea. Audio tradizio handia duen Irlanda dago podcast erabileraren zerrendaburu (% 46) Spotifyren sorterri den Suediarekin batera (% 44).
Formatu honen eskariaren hazkuntzari etekina ateratzeko asmoz inbertitu dute Spotifyk, Amazonek eta Google-k podcastetan; Appleren aspaldiko nagusitasuna hautsi nahian ari dira talentudun izarrak propio fitxatuz.
Plataforma teknologiko handiek edukietan inbertitzen dute eta programazioaren bidez publiko zabalagoa erakartzeko egiten dute lan, baina mugimendu horrek kezka dakarkie komunikabideei —monetizazio, banaketa eta datuetarako sarbideari buruzko galdera forman besteak beste—. Agertoki horretan, New York Times-ek bere audio aplikazioa jarriko du martxan aurten, trafiko zuzena sortzeko ahaleginean.
GAZTEEK ZER NOLAKO HARREMANA DUTE ALBISTEEKIN?
Argi geratu da audientzia gazteek portaera desberdinak erakusten dituztela albisteekiko. Reuters institutuak eskatuta, eta azterlana Craft agentziak burututa, 2022ko udazkenean argitaratutako txosten batean landu da gaia sakon: The kaleidoscope: tracking young people’s relationships with news (Craft & RISJ, 2022). Bertan, fenomenoa aztertzeaz gain albisteak audientzia gazte horietara egokitzeko iradokizunak eskaintzen dira.
Txostenaren lehen lerroburua: gazteentzat albisteak ez dira soilik digitalak, sozialak dira. Web sozial eta parte-hartzailearekin hazi dira, eta horrek baldintzatu du erabat albisteak nola kontsumitzen dituzten egun, «albisteak» zer diren eta norengan duten konfiantza.
Bigarren lerroburu nagusia: gazteen kontsumo portaera ez da bat eta bakarra, jokabide eta jarrera kaleidoskopiko bat agertzen dute —ezin zen bestela izan zatikatutako komunikabideen ingurune batean, albiste-formatu eta marken hazkuntza betean eta taldearen aniztasun naturala kontuan hartuta—.
Txostenaren aurkikuntza nagusiak aurkeztuko dira jarraian.
Albisteak «estuak» edo «zabalak» izan daitezke
Gazteek «the news» eta «news» bereizten dituzte; hau da, politikari eta aktualitateari lotutako agenda tradizional estua alde batetik, eta kirolak, entretenimendua, ospetsuen esamesak, kultura eta zientzia bezalako gaiak biltzen dituen agenda zabala bestetik. Lehen kategoria ohiko komunikabide nagusiekin lotzen dute, inpartzialki eta objektiboki jokatzea espero den markekin; bigarrena, aldiz, kategoria zabalagoa da eta tonu eskaintza anitzagoa biltzen da hemen sailkatzen diren hedabide alternatiboetan. Gainera, dikotomia hori hausten dute erabiltzaileek sortutako albisteek, eta definizio irekiagoa duen kutxa honetan koka daiteke sarean aurkitzen den ia gainontzeko guztia.
Zenbaitek modu kontzientean saihesten ditu albiste «estu eta serioak»
Orokorrean albisteak saihestu beharrean, «saihestu beharreko albiste jakin batzuk» aipatzen dituzte, sarri buru osasuna zaintzeko estrategia gisa. Hedabide nagusien albisteak baino nahiago izaten dituzte gazteek hedabide alternatiboen albisteak; eta alboratze horrek ondorioak ditu marka nagusientzat, haien posizio serioak ez baitie audientzia potentzial honekin konektatzen laguntzen.
Faktore askok eragiten dute gazteen albiste kontsumo-hobespenetan
Portaera bat edo bestearen atzean, faktore pertsonalak eta testuingurukoak sartzen dira jokoan. Mugikorretako kontsumoan ardazten den web sozialak zabaldutako aukeren areagotzeak, gazte bakoitzaren kontsumo-hobespena ezberdina eta ia-ia bakarra izatea eragin du. Gertatzen dabilena ulertze aldera, berriz, hiru kategoriatan banatu dira erabiltzaile-motak: zaleak, gertaera nagusiak jarraitzen dituztenak eta atxikimendurik ez dutenak. Lehenek, albisteak kontsumitzen dituzte gozatzeko eta zer gertatzen ari den jakiteko betebehar zibikoa osatzeko; bigarrenek, haien egunerokoan eragina duten gertaerak jarraitzeko behar praktikoa dute —hauentzat ez da gozamena ezta betebeharra—; eta, hirugarrenek bai edo bai ezagutu beharreko gertakizun nagusiak baino ez dituzte jarraitzen.
Oso eszeptikoak dira informazio gehienarekin
Eszeptiko izateaz harago doaz zenbaitetan, eta zalantzan jarri ohi dute albiste hornitzaile nagusien agenda. Aro digitalean hazi direnez, eta belaunaldi zaharragoek kontsumitzen duten informazioarekin kritiko izateko hezitu dituztenez, marka nagusiak haien inpartzialtasunaren arabera epaitzen dituzte.
Gustu kontua da nahiago duten formatua
Gazteek zer formatu nahiago duten arakatzerakoan, erantzunak ez dira oso trinkoak; aitzitik, bakoitzaren araberako hautua nagusitzen da, gustu kontua da. Hainbat formatu eta euskarri gustatzen zaizkie, eta bada jarraitzeko moduko arrasto bat: haientzat prestatuta dagoen informazioak erakartzen ditu. Testuak bere lekua izaten jarraituko du, berdin bideo, audio eta irudiek, eta sarri asko eduki bakarrean nahiko dute guztia kontzentratuta.
Komunikabide nagusien markek ezin diete atsegin eman gazte guztiei etengabe, baina badirudi maizago aukeratuak izateko aukerak badaudela, zerbait egin dezaketela: eskaintzak dibertsifikatu, gaitegia zabaldu eta tonua arindu. Azken finean, atxikimendu gutxien duen taldea erakarri baino, haienganako bidea egiten ahalegindu. Horretarako, audientzia gazteei zuzendutako albisteak nork sortzen dituen eta eduki horiek zabaltzen diren plataformen kode eta arauetara nola egokitzen diren izan beharko dute kontuan.
KAZETARITZAREN ETORKIZUNERAKO BOST ARDATZ
Reuters Institutuko Nic Newman ikertzaileak urtero argitaratu ohi duen Journalism, Media, and Technology Trends and Predictions 2023 txostena (Newman, 2023) hartu da aurtengo joerak argitzeko oinarri gisa. Azterlanaren muina nazioarteko 53 herrialdetako 303 exekutiboren inkestek osatzen dute; komunikabideen industriako liderren lagin estrategiko baten isla da hortaz, eta lagin adierazgarria ez izateaz gain egilearen espekulazioa ere aintzat hartzen duen arren, bizi dugun garaian kontuan hartzeko moduko irakurketa iradokitzailea da.
Inflazioa eta ziurgabetasuna (mehatxu)
Ukrainako gerrak energia krisia eta inflazioa ekarri ditu eskutik, baina ez hori bakarrik: gogorarazi du ziurgabetasun garaietan zer beharrezkoak diren lekuko informazioak eta adituen analisiak ere.
Publizitateari dagokionez, iragarleak atzera egiten ari dira; herritarrak, berriz, haien etxeetako gastuak murrizten ari dira; eta, horrez gain, hedabideak gorantz doazen kostuei aurre egin beharrean daude. 2022aren amaiera aldera, ekaitz perfektu horrek kaleratzeak, gastuen izozteak eta bestelako neurri murriztaileak eragin zituen.
Komunikabideetako ordezkariei haien negozioen 2023rako prospekzioen inguruko konfiantzaz galdetuta, ez da erdira iristen ziurtasuna agertzen duen taldea (% 44); ziurgabetasuna adierazten dutenak (% 37) eta konfiantza gutxi agertzen dutenak dira nagusi (% 19).
Oraindik ere paperezko argitalpenen menpekotasun handia dutenak izan dira bereziki kaltetuak, paperaren prezioa bikoiztera ere iritsi baita kasu batzuetan. Edonola ere, sortzez digitalak diren enpresak ere ez dira libratzen; Facebook eta Twitter bezalako plataforma handietatik zetorren trafikoaren jaitsierak eragin baitie, batez ere sare sozialetako hedapenaren menpeko daudenei.
Inprimatutako aleen edo publizitate bidezko diru-sarreren menpekotasun handia duen edozein argitalpenek arazo larriak izango ditu aurten. Zentzu horretan, eta kontuan hartuta tokiko egunkariak bereziki zaurgarriak direla, ziurrenik gobernuak esku-hartze handiagoa izan dezake sektoreari laguntzeko zenbait herrialdetan.
Irrati- eta telebista-kateek ere geroz eta arazo handiagoak dituzte audientzien beherakada oso azkarra izaten ari delako —adin-tarte guztietan—. Netflixek publizitatea onartzeko hartutako erabakiak presioa areagotuko du, eta bitartean kate publikoek finantzaketa murrizketak jasango dituzte.
|
Harpidetza digitalen esperantza
Inprimatutako argitalpenak dituzten komunikabide garrantzitsuak ari dira haien itxaropena harpidetza digitaletan, bazkidetzetan eta dohaintzetan jartzen. Esaterako, 70.000 harpidedun gehitu dituzte azken urtean The Times agerkarian, eta New York Times bere harpidetzak igotzen ari da —iaz % 10— 2027rako ezarritako 15 milioiko langara bidean. Halere, badira ahotsak harpidetzek sabaia jo ote duten esaten ari direnak. Aurtengo ardatza lehendik dauden harpidedunak mantentzea izango ei da, berriak gehitzea baino.
Lortutako harpidedun berriak mantendu nahi dituztenentzat funtsezkoak izango dira honako bi mugimenduak: prezio merkeagoak eta eskaintza bereziak batetik; haien eginkizuna eta balioak azpimarratu bestetik.
Beste mugimendu bat ere zabaldu da: harpidedunen leialtasuna lortzen saiatzea produktu edo marka osagarriak eskainita. New York Times-ek, esaterako, pakete bat eskaintzen du oinarrizko informazioa, bere sukaldaritza-aplikazioa, jokoak eta Wirecutter (produktuen azterketa eta aipamenak eskaintzen dituen zerbitzua) batuta; edo beste modalitate bat informazioa eta The Athletic kirol-estaldura zabala elkartuta —hain zuzen ere, tankerako paketeak dira dagoeneko bere harpidetza gorakadaren muin nagusia—.
Komunikabide bat baino gehiago saiatuko da jokaldia kopiatzen:
- Premium produktuen garapena landu —jokoa, sukaldaritza, liburuak, podcastak edo buletinak kasu—.
- Beste erakunde batzuk erosi, nitxo arrakastatsuak eta harpidetzetan oinarritutakoak.
- Lehendik dauden markak produktu osagarri bihurtzeko eraldatu.
Le Figaro, adibidez, ari da New York Times-en estrategia egokitzen; eta Norvegian, berriz, elkarlan planteamendu biziki interesgarria jarri dute abian: Aftenposten Norvegiako egunkari nagusiak pakete bat eskaintzen du Schibsted taldeko beste markekin batera (norvegiar jatorriko hedabideen nazioarteko taldea), eta harpidetza bakarraren bidez kontsumi daitezke horiek guztiak PodMe aplikazioan (Norvegia, Suedia eta Finlandiako podcast esklusiboak iragarkirik gabe kontsumitzeko plataforman).
Harpidetzek lehentasun nagusia izaten jarraitzen dute inkestan (% 80), eta atzetik doa online publizitatea (% 75). Hala ere, komunikabide gehienek diru-iturri desberdinak izatearen garrantzia defendatzen dute, dibertsifikazioa da lehentasun.
Txostenaren arabera, hedabide handi batzuen finantziazio konbinazioak halakoak dira:
- The Guardian: harpidetzak + publizitate digitala + plataformetatik, erakunde laguntzaileetatik eta ekitaldietatik datozen diru-sarrerak.
- The Financial Times: harpidetzak + publizitate natiboa eta display erakoa + kontsultora bat dauka beste kazetaritza-enpresa batzuei laguntzeko + ekitaldi bidezko negozioa zabaltzen ari da —FT Weekend Festival tartean—.
Ordaindutako edukiez harago, azken boladan gehien hazi den diru-iturria plataforma teknologikoen bidezko finantzaketa izan da. Europar Batasunean, gaur egun, Google-k 300 komunikabide baino gehiagotako edukia ordaintzen du, eta gauza bera gertatzen da munduko beste leku batzuetan, hala nola Australian edota Kanadan. Era berean, Facebookek 20 milioi dolar ordaindu ditu komunikabide handi batzuen edukia bere albisteen atalean sartzeko.
|
|
|
|
